Samokontrola –
W dużym skrócie, samokontrola występuje wtedy, gdy mamy 2 przeciwstawne pragnienia (np. Zjeść chipsy vs schudnąć). Jest więc obecna we wszystkich dziedzinach naszego życia. Tam, gdzie podejmujemy jakieś decyzje, chociażby takie dotyczące trzymania się naszych celów, potrzebna jest samokontrola.
Jedna z teorii głosi, że samokontrola działa jak mięsień. Wynikają z tego dwie kwestie.
Po pierwsze, tak jak mięsień można ją wzmocnić poprzez trening. Tzn. im więcej ćwiczymy naszą samokontrolę, tym lepsi się stajemy.
Oznacza to też jednak, i to jest nasza druga kwestia, że zaraz po treningu samokontrola nie będzie na najwyższym poziomie.
Wręcz przeciwnie.
Podobnie, jak zaraz po przebiegnięciu maratonu, mięśnie nie będą miały siły biec drugiego.
W podobny sposób, zasoby samokontroli mogą zostać uszczuplone po tym, jak dokonamy jakiegoś aktu samokontroli (np. Wytrwanie w postanowieniu by ćwiczyć 5x w tygodniu, powstrzymanie się przed zjedzeniem czekolady/chipsów, pozostanie wiernym partnerowi w momencie pokusy, itd.).
Co więcej, samokontrola jest zużywana podczas samego procesu podejmowania decyzji!
Każda decyzja wyczerpuje więc zasoby samokontroli. Z tego powodu, kiedy zależy nam na tym, by mieć dużo zasobów samokontroli, ponieważ danego dnia musimy podjąć jakieś bardzo ważne decyzje, dobrze jest ograniczyć ilość podejmowanych mikrodecyzjii takich jak np. co ubiorę, co zjem, jaką trasą pojadę. Warto przygotować się więc dzień wcześniej 🙂
Badania pokazują również, że zastrzyk glukozy bardzo szybko pomaga odbudować zasoby samokontroli – tzn. kiedy czujemy, że chcemy przestać wykonywać jakieś mozolne zadanie, które obiecaliśmy sobie, że wykonamy, zjedzenie przekąski powinno pomóc nam wytrwać w tym postanowieniu.
I ostatnia rzecz – sen.
Brak czy niedobór snu znacznie uszczuplają zasoby samokontroli.
Dlatego, by zmaksymalizować swoje szanse na dotrzymanie postanowień, warto się… dobrze wyspać.
D.
Literatura:
Baumeister, R. F., Heatherton, T. F., Tice, D. M. (1994). Losing control: How and why
people fail at self-regulation. San Diego, CA: Academic Press.
Baumeister, R. F., Heatherton, T. F. (1996). Self-regulation failure: An overview.
Psychological Inquiry, 7, 1–15. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0701_20
Baumeister, R. F., Bratslavsky, E., Finkenauer, C., Vohs, K. D. (2001). Bad is stronger than
good. Review of General Psychology, 5, 323–370.
https://doi.org/10.1037/1089-2680.5.4.323
Baumeister, R. F. (2002). Ego depletion and self-control failure: An energy model of the
self’s executive function. Self and Identity, 1, 129-